Stormchasing in Tornado Alley

Met de TAMRON 17-50mm F/4 Di III VXD op stormjacht – fotograaf Bastian Klein doorkruist de eindeloze vlaktes van de Great Plains, op zoek naar indrukwekkende supercellen en verborgen tornado’s. Altijd op jacht naar dat ene perfecte moment waarop dreiging en schoonheid samenkomen.

Een schelle sirene snijdt door de trillende middaghitte – in het volgende dorp loeit het alarm. Eén blik omhoog en het is duidelijk waarom: een supercel torent dreigend boven het landschap uit, haar turkoois glinsterende hagelkern oplichtend achter een dikke muur van neerslag. Ik sta aan de rand van een stoffige landweg, camera in de hand, ogen gericht op de roterende muur van regen en wind. Ergens daarbinnen raast een tornado.

Ik ben hier als fotograaf, midden in Tornado Alley, om vast te leggen wat niet te beheersen is: de kracht van de natuur, haar vluchtige esthetiek, het licht vóór de inslag. Stormchasing is geen daad van moed, maar een bewuste keuze. Voor het risico. En voor beelden die je slechts op enkele dagen per jaar, op een handvol plekken ter wereld, kunt maken.

De uitgestrektheid van de Great Plains – en met name Tornado Alley in de VS – biedt wereldwijd de beste omstandigheden om supercellen en tornado’s van dichtbij te ervaren. Nergens anders botsen koude luchtmassa’s uit Canada zo regelmatig en intens met warme, vochtige lucht uit de Golf van Mexico. Dit leidt tot enorme, roterende onweerscellen – de zogeheten supercellen – die vaak ook tornado’s voortbrengen.

Na een aantal teleurstellende stormchasing-pogingen in Duitsland besloot ik mee te gaan op een stormchasing-reis georganiseerd door Bastian Werner. Een ervaren stormchaser zoals hij kan het weer nauwkeurig analyseren – en weet ook precies wanneer je beter de camera kunt opbergen en veiligheid voorop moet stellen.

Bij stormchasing draait alles om snelheid, robuustheid en veelzijdigheid van de uitrusting. Daarom koos ik bewust voor de TAMRON 17-50mm F/4 Di III VXD – om het wisselen van objectieven te vermijden en zo te voorkomen dat stof of vocht het sensorsysteem bereikt. Het brandpuntbereik van 17 tot 50 mm stelt me in staat om zowel uitgestrekte supercellen volledig vast te leggen als indrukwekkende details van dichtbij in te zoomen.

Stormchasing is pure adrenaline, maar de realiteit van een typische chase-dag bestaat ook uit veel planning en geduld. We bestuderen de weersvoorspellingen al de avond ervoor, om het optimale chase-gebied voor de volgende dag te bepalen. Afhankelijk van de afstand gaat de wekker vroeg of juist laat – waarna we uitgeput in ons hotelbed belanden.

De eigenlijke chase-dag begint vaak rustig: een ontbijt, de voorraden aanvullen bij Walmart of even lunchen – en dan vele uren rijden richting het doelgebied. In een café of restaurant wachten we vervolgens op de eerste onweersbuien, terwijl we live-weermodellen en radarbeelden volgen. En dan, op een bepaald moment, slaat de rust om in pure spanning – en begint de echte jacht.

Al op de eerste dag maken we een indrukwekkende supercel mee die meerdere kortlevende tornado’s produceert. De brandpuntsafstanden van ultragroothoek tot groothoek blijken perfect om de volledige structuur van de naderende roterende onweerscel vast te leggen – de zogenaamde mesocycloon. Dit is een roterende stijgstroom binnenin een supercel, waarin tornado’s kunnen ontstaan.

Onze wens komt uit: we zien een duidelijk zichtbare en fotogenieke tornado ontstaan. Eerst vormt zich elegant een trechter vanuit de basis van de mesocycloon, die vervolgens de grond bereikt en uitgroeit tot een volledige tornado. In zo’n moment bewijst de flexibiliteit van het 17-50mm bereik zijn waarde: 17 mm voor het totaalbeeld, daarna snel overschakelen naar 50 mm voor de dramatische details.

De gevaarlijkste tornado van de reis zou pas later verschijnen – een onzichtbare wervel verborgen achter een dikke muur van neerslag. Een zogenoemde rain-wrapped tornado binnen een zogenaamde HP-supercel (High Precipitation), waarbij de kenmerkende turquoise kleur van de hagelkern verandert in een dodelijke valstrik. Wat visueel fascineert, kan in werkelijkheid levensgevaarlijk zijn. Daarom waarschuwen sirenes de bewoners voor het naderende noodweer.

De echte beproeving – voor zowel de uitrusting als de fotograaf – komt op die kritieke momenten waarop elke seconde telt. Tijdens het stormchasen is er zelden tijd om rustig een statief op te zetten – meestal moet ik meteen na het uitstappen uit de auto uit de hand fotograferen. Voor een supercel is het vaak donker en winderig, waardoor zelfs beeldstabilisatie in de sensor zijn grenzen bereikt. Om scherpe beelden te krijgen, zijn sluitertijden van meer dan 1/100 seconde meestal noodzakelijk.

Het statief gebruik ik voornamelijk wanneer ik bliksem wil vastleggen. Daarvoor werk ik in intervalmodus met sluitertijden tussen 1/40 seconde en één volle seconde, om het natuurspektakel goed te kunnen vangen. Bij het fotograferen van bliksem, vooral in het donker, geldt één belangrijke regel: beter bewust onderbelichten dan dat de flits te fel is en het beeld overbelicht raakt.

Het zijn niet altijd de zwaarste stormsystemen die voor de meest spectaculaire foto’s zorgen. Soms verrassen juist die cellen die in eerste instantie onopvallend lijken. Zo was het ook met wat voor mij de perfecte supercel werd: bij zonsondergang groeide ze uit tot een adembenemende structuur – prachtig verlicht en vergezeld door ontelbare wolkenflitsen.

In zo’n magisch moment is het lastig om rustig te blijven – maar dat is nu precies wat nodig is: diep ademhalen, de camera stevig op het statief zetten, de belichting instellen en de intervalmodus activeren.

Met een doelgerichte belichting van ongeveer één seconde vang ik de bliksem perfect in beeld, en door bewust iets onder te belichten, blijven de kleuren van de zonsondergang intact zonder overbelichting. Pas daarna geef ik me over aan mijn vreugdedans – en geniet ik ten volle van het moment.

Naast spectaculaire HP-supercellen kwamen we tijdens onze reis ook een bijzonder fotogenieke LP-supercel (Low Precipitation) tegen, die zich na zonsondergang indrukwekkend aftekende tegen de roodgloeiende ijsanvil van een onweerswolk. LP-supercellen onderscheiden zich door een geringe neerslaghoeveelheid en laten daardoor bijzonder duidelijke en fijnzinnige structuren zien. Deze cel trakteerde ons op indrukwekkende wolkenbliksems en rode, bliksemachtige lichtverschijnselen – ook wel “Red Sprites” genoemd – die zich hoog boven de onweerswolken in de mesosfeer voordoen en slechts enkele milliseconden zichtbaar zijn.

In Tornado Alley ontvouwt zich voor weerfotografen een uitzonderlijke verscheidenheid aan motieven: van kolkende tornado’s en imposante supercellen tot de karakteristieke arcuswolken (shelf clouds), dreigend draaiende muurwolken (wall clouds) en spectaculaire mammatus-formaties. Bovendien zijn er keer op keer fantastische aanzichten van supercellen in het gouden avondlicht te bewonderen.

Wanneer ik mijn foto’s terugbekijk, realiseer ik me steeds opnieuw hoe ongelooflijk veelzijdig en fascinerend extreem weer kan zijn. Het was niet alleen een fotografisch succesvolle reis, maar vooral een ervaring die mijn bewondering voor de natuur en haar overweldigende schoonheid nog verder heeft verdiept. De TAMRON 17-50mm F/4 Di III VXD bleek daarbij de ideale partner onder deze extreme omstandigheden.

Stormchasing in de Great Plains – zonder twijfel een avontuur dat ik op elk moment opnieuw zou aangaan. En de TAMRON 17-50mm gaat zeker weer mee!